Kur muhafazalı mevduatların (KKM) büyüklüğü 2.1 trilyon lira ile rekor kırarken iktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, muhtemel iktidar değişikliğine karşı ikazda bulundu. Millet İttifakı’na, KKM’nin bir mühlet daha devam ettirilmesi, ihtiyatlı bir geçiş süreci uygulanması gerektiği ikazında bulunan Boratav, ‘en büyük tehlike’nin ‘iktidarın el değiştirmesi sonrasında döviz kurundaki ani bir patlama olasılığı’ olduğuna dikkat çekti.
Boratav’ın Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır‘a yaptığı KKM hakkındaki değerlendirmeleri şöyle:
KESİNLİKLE ERTELENMELİ: 15 Mayıs’ta iktidar değişirse altılı masanın mutabakat metninde para-maliye siyasetlerinde neoliberal modele anlık geçiş ima ediliyordu. KKM’nin kaldırılması, bütçeye mali kural getirilmesi, bütçe açığını yasa ile sonlandıran bir kemer sıkma prensibi öngörülüyordu. Bunların ikisi de iktidarı devralan yeni bir grup için katiyetle ertelenmesi gereken önlemler.
YEREL SEÇİMİ UNUTMASINLAR: KKM, bugünkü iktidarın uyguladığı tutarsız, abartılı ve çok kuralların yanı sıra yerli aktörlerin dövize talebini sınırlayan tesirli bir garantidir. Yeni iktidar 11 ay sonra mahallî seçimlerin yapılacağını unutmasın, unutamaz da zati. “Saray iktidarı”nın son bulması için bilhassa büyükşehirlerde idarenin yeni iktidarda olması gerekiyor.
YUMUŞAK GEÇİŞ: En büyük tehlike iktidarın el değiştirmesi sonrasında döviz kurunda ani bir patlama mümkünlüğüdür. Bu nedenle hiç olmazsa bir yıllık yumuşak geçiş programı yapmaları lazım. Ali Babacan ki kendisi mali kural denilen abartılı veyahut çok tedbiri sahiplenen kişidir, bir televizyon kanalında “Geçiş süreci olması lazım” dedi. Bu sağduyu algılamasıdır umarım.
1 YILLIK GEÇİŞ SÜRECİ: Deprem üzere çok acil kamu takviyesini gerektiren facianın gerisinden altılı masanın mutabakat metninin yeni baştan, bir yıllık geçiş süreci içinde dikkate alınması, düzeltilmesi, mahallî seçimlerin politik sonuçlarını dikkate alacak halde tekrar inşa edilmesi gerekir.
İSTİKRARSIZLIĞIN İŞARETİ: Döviz kuru Türkiye toplumunda ve kamuoyunda iktisadın sıhhati ile ilgili temel gösterge olarak algılanır. Kurda ani bir patlama denetimsiz bir istikrarsızlığın işareti olur.
DİKKATE ALINMALI: Türkiye İş Bankası Genel Müdürü’nün bu hafta başlarında verdiği demeç var. KKM’nin sürmesinin zarurî olduğunu savunuyordu. Sağduyunun sesi, iktisadın kıymetli kurumlarından biri olan büyük bir özel bankanın genel müdüründen gelmiş. Uzun periyotlu tamirat ve büyüme sıkıntıları başka husus. Şu anda onu tartışacak durumda değiliz.
İHTİYATLI GEÇİŞ: Şu andaki sorun kısa vadeli geçişin önümüzdeki siyasi takvimi de dikkate alarak yeni baştan düşünülmesi. Para siyasetlerinde inisiyatifi bankalara bırakmak lazım. Para siyaseti bankalara bırakılırsa, mevduat faizi hür bırakılırsa faizler esasen tabiatıyla yükselecek.
TALİMAT VERİLİYOR: Bankaların üzerindeki baskı kaldırılırsa – telefonla bankalara talimat veriliyor – hem kur hem döviz hesapları üzerinde bu tıp baskılar kaldırılırsa yani para piyasasında faizler bankalara bırakılırsa para siyaseti katı olur. Faizler üst çekilir.
ARJANTİN ÖRNEĞİ: Neoliberal siyasetlere geçişte ihtiyatlı olunması gerekir. Neoliberal siyasetlere tam program olarak geçiş de savunulacak bir şey değil. İki yıla yaklaşan bir müddettir IMF nezareti altındaki neoliberal siyasetler uygulanan Arjantin’de hem enflasyon hem de işsizlik ve büyüme göstergeleri çöküntü halinde.
“Kamu maliyesinde gevşek siyasetler lazım” diyen Boratav, “Özellikle sarsıntının yaşandığı bir ortamda, bütçenin gerekirse ek bütçeyle – muhtemelen gerekecek – muslukların açılması lazım. Para siyasetinde ise inisiyatif bankalara bırakılırsa daralma yolunda seyredecektir. KKM uygulaması süregelerek, kimi yumuşak tedbirler dikkate alınarak rezervlerin beslenmesi, teminata alınması üzere düzenlemeler gerekiyor” sözlerini kullandı. (HABER MERKEZİ)