T24 İktisat Servisi
Kurumlar vergisi ile ilgili birçok başlıkta düzenleme yapıldı. Buna nazaran, mükelleflerin ödeyecekleri kurumlar vergisi, beyan ettikleri yararın indirim ve istisnalar düşülmeden evvelki meblağının yüzde 10’undan aşağı olamayacak. Yeni işe başlayanlardan 3 yıl minimum vergi alınmayacak. Mevcut yatırım teşvik dokümanı olan mükelleflerin hakları korunacak. Türkiye’nin büyük yatırımlarından elde edilen yararlara artırımlı kurumlar vergisi uygulanacak. Bu vergi oranı gerçek bölüm için yüzde 25, banka ve finans kurumları için yüzde 30 olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan Kurumlar Vergisi Genel Bildirimi’nde yapılan değişiklikle mahallî taban kurumlar vergisinden istisna ve indirimlere kadar birçok başlıkta düzenlemeye gidildi.
Bakanlığa bağlı Gelir Yönetimi Başkanlığınca hazırlanan “Kurumlar Vergisi Genel Bildirimi’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna nazaran, mükelleflerin ödeyecekleri kurumlar vergisi, beyan ettikleri yararın indirim ve istisnalar düşülmeden evvelki meblağının yüzde 10’undan aşağı olamayacak.
Hesap devri takvim yılı olan mükelleflerin 2025 yılı ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen karlarına, özel hesap periyoduna tabi olan mükelleflerin ise kelam konusu takvim yılında başlayan özel hesap periyodu ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen yararlarına minimum kurumlar vergisi uygulanacak.
Geçici vergi periyotlarında de minimum kurumlar vergisi hesaplaması yapılacak.
Yeni işe başlayanlardan 3 yıl taban vergi alınmayacak
Yeni işe başlayanlardan 3 yıl taban vergi alınmayacak. Mevcutta yatırım teşvik evrakı olan mükelleflerin hakları korunacak.
Değişiklikle, kimi istisna ve indirimler kapsam dışı bırakıldı. İştirak karları, emisyon primi, teknokent yararları ve hür bölge çıkar istisnaları ile AR-GE ve tasarım indirimleri kapsam dışında olacak.
Yatırım fon ve iştiraklerinin gayrimenkul gelirleri minimum vergiye tabi tutulacak, gayrimenkul gelirleri dışındaki istisna kapsamındaki gelirleri taban vergiye tabi olmayacak.
Yap-işlet- devret modeli çıkarlarına yüzde 30 kurumlar vergisi
Türkiye’nin büyük yatırımlarından elde edilen çıkarlara da artırımlı kurumlar vergisi uygulanacak. Bu vergi oranı gerçek kesim için yüzde 25, banka ve finans kurumlarında yüzde 30, ihracat yapan firmalarda yüzde 20, halka açık şirketlerde yüzde 23, imalatçılarda yüzde 24 olacak.
Banka ve finans kurumlarında olduğu üzere yap-işlet-devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen yararlardan yüzde 25 yerine yüzde 30 kurumlar vergisi alınacak.
Fon ve iştiraklerinin çıkarlarının tamamı kurumlar vergisinden istisna tutuldu. Bu kapsamda 1 Ocak 2025’ten itibaren elde edilecek karlar için bu istisna kar dağıtım kuralına bağlanıyor. İstisnadan faydalanılabilmesi için gayrimenkul gelirlerinin yüzde 50’sinin dağıtılması gerekecek. Böylelikle, istisna karın yüzde 50’si ortaklara dağıtıldığında kar hisselerini alanlardan gelir ve kurumlar vergisi alınacak.
Serbest bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlar
Halen hür bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen karların tamamı, üretilen eserlerin yurt içine ya da yurt dışına satılıp satılmadığına bakılmaksızın kurumlar vergisinden istisna tutulacak. Bu kapsamda kelam konusu tarihten itibaren elde edilen yararlardan başlamak üzere istisna yalnızca ihracat gelirleri ile sonlandırılacak. Böylelikle yurt içine yapılan satışlardan elde edilen yararlardan vergi alınacak.
Düzenlemeyle kurumların, teşebbüs sermayesi yatırım fonu katılma hisseleri ile teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin pay senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere öteki yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan kurumlar vergisi istisnası 15 Temmuz 2023 prestijiyle kaldırıldı. Bu tarihten evvel elde edilen fon iştirak evrakları itfa edilene yahut elden çıkarılana kadar istisnadan faydalanılmaya devam edilecek.
Ayrıca taşınmaz satışlarından elde edilen karlara tanınan kurumlar vergisi istisnası da birebir tarihte kaldırıldı. Yeniden bu tarihten evvel elde edilen taşınmazlar için kaideleri dahilinde istisnadan faydalanılmaya devam edilecek lakin istisna oranı yüzde 50 yerine yüzde 25 olarak uygulanacak.
Taşınmazlara ait kar istisnası kaldırıldığından, taşınmazların kısmi bölünme kapsamında vergisiz devranları de 1 Ocak 2024 prestijiyle kaldırıldı.
Yurt dışı kurumlara verilen birtakım hizmetlere yüzde 80 çıkar indirimi
İhracat çıkarlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli olarak uygulanıyorken, değişiklikle ihracat yapan kurumların münhasıran (özel olarak) ihracattan elde ettikleri yararlarına bu vergi oranının 5 puan indirimli uygulanmasına karar verildi.
İmalatçı yahut tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri yahut sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri karları için de 5 puanlık vergi indirimine gidildi.
Değişiklikle 1 Ocak 2023’ten itibaren elde edilen yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, davet merkezi, eser testi, sertifikasyon üzere birtakım hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sıhhat hizmetlerinden elde edilen yararların tamamının, beyanname verilme tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaidesi getirildi. Bu çıkarlar üzerinden beyannamede indirim konusu yapılabilecek oran da yüzde 50’den yüzde 80’e yükseltildi.
Katılım finans kefalet anonim şirketi kurumlar vergisinden muaf
Düzenlemeyle iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim yahut limitet şirket niteliğindeki yabancı kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50’sine sahip olan ve iştirak edilen kurumdan elde edilen kar hissesi niteliğindeki karı, elde edilen hesap periyoduna ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer eden kurumların kelam konusu çıkarlarının yüzde 50’si kurumlar vergisinden istisna tutuldu.
Ayrıca iştirak bankalarının ortağı olduğu ve iştirak bankacılığı unsur ve temellerine uygun her türlü finansman için kefalet vermek maksadıyla kurulan İştirak Finans Kefalet Anonim Şirketi, bu faaliyetleri münasebetiyle kurumlar vergisinden muaf oldu.
İştirak eden şirketin iştirak ettiği yahut iştirak edilen şirketin iştirak eden şirketi devraldığı durumlarda, pay ve hisse alımı hasebiyle yapılan ve periyot sonrasına tekabül eden finansman masraflarının, devralan şirkette indirim konusu yapılmasına imkan tanındı.
Değişiklik kapsamında yatırım teşvik evrakı bazında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen meblağın yüzde 10’luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden 2’nci ayın sonuna kadar talep edilmesi koşuluyla, özel tüketim vergisi ve katma paha vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş öteki vergi borçlarından terkin edilerek kullanılabilecek.