Milliyet.com.tr/ÖZEL Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu hafta prestijiyle yayınladığı son listede besinde sahtecilikler gözler önüne serildi. Listede bal, zeytinyağı, peynir, kaşar, yoğurt, içecekler, pul biber, çikolata ve bitkisel macunlar yer alırken, birtakım eserlerin içinden çıkanlar adeta pes dedirtti.
SUCUKTA EŞEK ETİ!
Listede en dikkat çekenler ise sucukta eşek ve at eti, lahmacun ile köfte harcında kanatlı hayvan eti, ısıl süreç görmüş piliç sucukta mekanik ayrılmış kanatlı eti bulunması oldu.
BAKANLIK LİSTESİNDE KIYMETLİ DEĞİŞİKLİK
Konuyla ilgili ayrıntıları milliyet.com.tr’ye pahalandıran Besin Kontrol Uzmanı Nurten Sırma şu tabirleri kullandı: “Bakanlık bu hafta prestijiyle taklit ve tağşiş yapan firmaları ikiye ayırarak liste halinde sunma gereği duydu. Bunun nedeni olarak şunu görüyoruz. Taklit ve tağşiş-2 diye isimlendirilen yeni listede firmalar ayrılmış. Eserlere temel özelliği veren ögelerin besin kıymetlerinin tamamını yahut bir kısmını mevzuata ters olarak çıkaranlar başka liste olarak yayınlanmış.
SÜTÜN YAĞINDAN ÇALDILAR
Bakanlık peynirde, kaşar peynirinde, kaymakta, yoğurtta, sütün yağından çalarak mevzuatın tanım ettiğinden daha düşük süt yağı kullanarak eserlerini alana sürenleri Tağşiş-2 listesiyle yayınladı.
Bakanlık bir de destek edici besinlerin bazısında beyan edilen etken hususun bulunmaması durumunda bu eserleri de Tağşiş-2 listesinde yayınlamış. Firma besin desteği olarak bir besin aminoasidini satıyor. İçerisinde beklenen aminoasidi, c vitaminini kullanmamış, burada vatandaşı kandırmış.
‘956 ESER İFŞALANMIŞ DURUMDA’
Tağşiş-1’de eski liste devam ediyor. Eserlere bitkisel yağ ek edenler, kaşar yağı içerisine bitkisel yağ ek edenler yahut sucuğun içerisine mekanik ayrılmış kanatlı eti ek edenler Tağşiş-1 listesinde sıralanıyor. Tağşiş-1’de 956 eser ifşa edilmiş durumda.
SUCUKTA EŞEK ETİ! VATANDAŞ BİLMEDEN YİYOR… SIHHATE ZİYANI NE?
Tek tırnaklı hayvan eti, at eşek ve katırdır. Hayvan hastalığı var mı onu bile bilmediğimiz hayvanları sürece tesisine, kasaba alıyor sucuk üretiminde kullanıyorsa yahut lokantalara satıyorsa, köfte harcı, pide harcı içinde satıyor ve bunu kasıtlı yapıyorsa bu Türk Ceza Kanunu’nun 185 ve 186’ncı unsuruna alışılmamıştır. Bu kamu sıhhatine karşı işlenen cürümler kapsamına girer.
LAHMACUN HARCINDAN YENİDEN KANATLI ETİ ÇIKTI!
Lahmacun harcının içinde kanatlı eti tespit edilmiş… Lahmacun harcının içinde kırmızı et vardır yani dana eti. Kanatlı etinde yaşayan mikroorganizmalar farklıdır, ikisi yan yana gelmemelidir. Hastalık direnci artar, riskli bir uygulamadır. Türk Besin Kodeksi’nin et karışımlarıyla ilgili bildiriminde bu yasaklanmıştır. Kırmızı etin içine ‘sadece maliyeti düşüreceğim’ diye riskli bir halde kanatlı etini ek edersen üretici haksız çıkar elde eder, tüketici nezdinde sıhhat sorunu yaşanabilir. Kırmızı et ve beyaz ette yaşayan mikroorganizmalar farklıdır. İkisinin bir ortaya gelmesi patojen hastalık yapan mikroorganizmaların direncini artırır.
KÖFTE HARCINA DA KATMIŞLAR
Köfte harcının içine kanatlı eti ek edilmiş, köfte harcında da kırmızı et kullanılır.
VATANDAŞ SAHTECİLİĞİ ANLAYABİLİR Mİ?
En çok da ısıl süreç görmüş sucuklarda ek edilmiş. Sucuk dediğimiz şeyin içinde baharat vardır ve baharatlı karışımla koku maskelenir, içinde ek edilen hususların tüketici tarafından anlaşılması zordur.
MEKANİK AYRILMIŞ KANATLI ETİ NEDİR?
Isıl süreç görmüş sucuğun içerisinde mekanik ayrılmış kanatlı eti tespit edilmiş. Bu şu demektir: Beyaz etin katma kıymetli olan tarafları göğüs, but bunlar ayrıldıktan sonra kalanlar deri modülü, kıkırdak üzere, kemik etrafındaki ince protein lifleri, kemik unları üzere. Değerli olmayan kısımlar kemiğin etrafındaki ince protein kesimleri, kıkırdak, bağ, deri kesimlerini hamur yaparak ‘maliyeti düşürelim, ısıl süreç görmüş piliç sucuğa katalım’ diyorlar.
ATLARDAN BULAŞAN TEHLİKELİ HASTALIK!
Sucuklarda çoğunlukla at eti tespit ediliyor. Kimi ülkelerde at eti tüketiliyor. Fransa, Kazakistan üzere… Oralarda kasaplık atlar kesiliyor ve klasik yemekler yapılıyor. Tüketiciler ne aldığını biliyor.
Atlar vasıtasıyla bulaşan bir hastalık var. İsmi trikinoz hastalığı, atlarda yaşayan çeşitli patojenlerle ortaya çıkan bir sıhhat meselesidir. At eti ülkemizde tüketilen kasaplık etler değildir. Bunu muhtemelen kayıt dışı depolarda kesiyorlar. Tüketiciler merdiven altı yerleri ihbar etsinler. Gerek Emniyet Müdürlüğü’ne gerek CİMER üzerinden her kanalı kullanabilirler. Besin kesimine en büyük darbeyi vuran kayıt dışı üretimdir.
‘VATANDAŞ İHBAR ETSİN’
At eti kesilen yerler Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kontrolüne tabi yerler de değil. Kapalı kepenkler ortasında kırsal alanlarda aşikâr depolarda kesiyorlar. Vatandaşın üzerine düşen vazife kontrol sistemini dayanaklar nitelikte kayıt dışı olan yerleri ihbar etmeliler. Gözlerine çarpan kayıt dışı süreç yapılan yerleri ihbar etsinler.”